Zarf fiillerle ilgili örnekler zarf fiil ekleriyle ilgili örnekler zarf fiillerde zaman ve durum anlamları
Zarf fiil örnekleri
Zarf Fiil Ekleri Örnekleri:
-Ip, ip -up -üp
Fiillerin durumlarını gösteren eklerdir.
Okula gelip seni sordular.
Markete gidip geleceğim.
Dersini anlatıp çıktı.
-arak, -erek
Fiillerin durumlarını gösteren eklerdir.
Sen giderek yaşlanıyorsun.
Şiiri kağıda bakarak okudu.
Konuları dinleyerek çok anlayamazsın.
-ınca, ince –unca -ünce
Eklendikleri eylemin zamanını bildirir.
Annemler köyden gelince temizlik yapacağız.
Okullar bitince tatile gideceğiz.
Takım şampiyon olunca yeni transferler açıklanacak.
Gözleri bozulunca gözlük takmak zorunda kaldı.
-dıkça, -dikçe
Eklendikleri fiillere neden-sonuç, koşul-sonuç gibi anlamların yanında zaman anlamı da katar.
Birikim yaptıkça mutlu oluyordu.
Derslerine çalıştıkça notları yükseliyordu.
Onu gördükçe sinirlerim tepeme çıkıyordu.
Evi temizledikçe kirlenmeye devam ediyordu.
-madan, -meden
Cümleye neden, koşul, zaman ve nasıl yapıldığı şeklinde anlamlar katar.
Haber gelmeden hareket etmeyin. Koşul
Söylemeden duramıyordu. Neden
İşe gitmeden sana uğrarım. Zaman
Ders dinlerken durmadan not alıyor. Nasıl yapıldığı
-alı, -eli
Fiile getirilen bu ek cümleye zaman anlamı katar ayrıca işin başlangıcını söyler.
Köyden ayrılalı on yıldan fazla oldu.
Kardeşini görmeyeli epey olmuş.
Hırsız buradan uzaklaşalı birkaç dakika oldu.
-ken
Eklendiği fiile zaman anlamı katar.
Eve gelirken ekmek almayı unutma.
Sen giderken biz geliyorduk.
* İsme getirilen –ken cümlede zarf fiil görevinde kullanılmaz fakat zarf tümleci görevinde kullanılabilir.
Hava soğukken insanın bir şey yapası gelmiyor.
Sen küçükken kaç yaşındaydın? J
-meksizin, -maksızın
Eklendikleri fiillerle cümleye durum ve bazen de süreklilik anlamları katar.
Polisleri olay yerinden ayrılmış.
Durmaksızın ders çalışıyordu.
Olayları görmeksizin davranıyordu.
Hiçbir şey görmeksizin olayı seyretmeye çalışıyordu.
Yanlışlarına anlamaksızın devam ediyordu.
-esiye, -asıya
Fiile durum anlamı katar.
Sen gidesiye biz burada da kalırız.
Onun yemeklerini doyasıya yedi.
Suçluları öldüresiye dövmüşler.
-dığında, -diğinde
Fiillerde zaman anlamı katar.
Eski günleri hatırladığımda pişmanlıklar yaşıyorum.
Seni gördüğümde utanıyorum.
Yemekler bittiğinde bize haber versinler.
…-r ….-mAz
Fiillerde zaman anlamı katar.
İşini bitirir bitirmez beni aramalısın.
Döner dönmez yine suç işlemiş.
Sesini duyar duymaz heyecanlanmış.