Kısaltmalar nasıl yazılır? Kısaltmalara gelen ekler hangi kurala göre getirilir? Sayılar nasıl yazılır? Sayıların yazımı, kısaltmaların yazımı ders notu için aşağıdaki linki tıklayınız.
TDK sayıların yazımı, kısaltmaların yazımı ile ilgili ders notunu aşağıdaki (mavi) linkten indirebilirsiniz.
Sayıların Kısaltmaların Yazımı Ders Notu(İndir)
YAZIM KURALLARI İLE İLGİLİ HAZIRLANAN DİĞER DOKÜMANLAR VE LİNKLERİ
Yazım Kuralları Ders Notları Linkleri:
Yazım Kuralları -de -ki -mi Ders Notu Bitişik Yazılan Kelimeler Ders Notu Büyük Harflerin Kullanımı Ders Notu Yazım Kuralları Diğer Kurallar Ders NotuYazım Kuralları Çalışma Kağıdı Linkleri:
Büyük Harflerin Kullanımı Çalışma Kağıdı Yazım Kuralları -de-ki-mi Çalışma Kağıdı Sayıların, Kısaltmaların Yazımı Çalışma KağıdıYazım Kuralları Test Linkleri:
Yazım Kuralları Karma Test-1 Yazım Kuralları Karma Test-2 Yazım Kuralları Karma Test-3 Büyük Harflerin Kullanımı Testi Yazım Yanlışları Çıkmış Sorular
KISALTMALARIN YAZIMI
Kısaltma; bir kelimenin, terimin veya özel adın, içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve simgeleştirilmesidir. Kısaltmalarla ilgili kurallar şunlardır:
1. Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır. Kısaltmaların arasına nokta işareti konmaz. : TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi),
TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri); KB (Kutadgu Bilig); TD (Türk Dili), TK (Türk Kültürü), TDED (Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi); B (batı), D (doğu), G (güney), K (kuzey); GB (güneybatı),
GD (güneydoğu), KB (kuzeybatı), KD (kuzeydoğu) vb.
Ancak bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelimelerden hiç harf alınmadığı olur. Bu tür kısaltmalarda, kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluşturma amacı güdülür: BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi), İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği), TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi) vb.
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.
2. Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır: m (metre), mm (milimetre), cm (santimetre), km (kilometre), g (gram), kg (kilogram), l (litre), hl (hektolitre), mg (miligram), m² (metrekare), cm² (santimetrekare) vb.
3. Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime
grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur: Alm. (Almanca), İng. (İngilizce), Kocatepe Mah. (Kocatepe Mahallesi), Güniz Sok. (Güniz Sokağı), Prof. (Profesör), Dr. (Doktor),
Av. (Avukat), Alb. (Albay), Gen. (General); sf. (sıfat), haz. (hazırlayan), çev. (çeviren), ed. (edebiyat), fiz. (fizik), kim. (kimya) vb.
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un.
Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır:
BDT’ye, TDK’den, THY’de, TRT’den, TL’nin vb. Ancak kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır: ASELSAN’da, BOTAŞ’ın, NATO’dan, UNESCO’ya vb.
UYARI: Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre getirilecektir:
No.lu, No.suz
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır:
vb.leri, Alm.dan, İng.yi; cm³e (santimetreküpe), m²ye (metrekareye), 64ten (altı üssü dörtten) vb.
Sert ünsüzle biten kısaltmalar, ek aldıkları zaman okunuşta
sert ses yumuşatılmaz: AGİK’in (AGİĞ’in değil),
CMUK’un (CMUĞ’un değil), RTÜK’e (RTÜĞ’e değil), TÜBİTAK’ın (TÜBİTAĞ’ın değil) vb.
Ancak birlik kelimesiyle yapılan kısaltmalarda söyleyişte k’nin yumuşatılması normaldir: ÇUKOBİRLİK’e
(söylenişi ÇUKOBİRLİĞE), FİSKOBİRLİK’in (söylenişi FİSKOBİRLİĞİN) vb.
SAYILARIN YAZIMI
1. Sayılar harflerle de yazılabilir: bin yıldan beri, on dört gün, haftanın
beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru,
iki hafta sonra, üçüncü sınıf vb.
Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: 17.30’da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi vb.
Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir: saat dokuzu beş geçe, saat yediye çeyrek kala, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda vb.
Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir: 1 milyar 500 milyon kişi, 3 bin 255 kalem, 8 trilyon 412 milyar vb.
2. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz, üç yüz altmış beş, bin iki yüz elli bir vb.
3. Para ile ilgili işlemlerle senet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır: 650,35 (altıyüzelliTL, otuzbeşkr.)
4. Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50 vb.
5. Adları sayılardan oluşan iskambil oyunları bitişik yazılır: altmışaltı, ellibir, yirmibir vb.
6. Romen rakamları tarihî olaylarda, yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerde ayların yazılışında, kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında,
maddelerin sıralandırılmasında kullanılır:
II. Dünya Savaşı; XX. yüzyıl; III. Selim, XIV. Louis, II. Wilhelm, V.
Karl, VIII. Edward; 1.XI.1928; I. Cilt; I)… II) … vb.
7. Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur: 4.567, 326.197, 49.750.812, 28.434.250.310.500 vb.
8. Sayılarda kesirler virgülle ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2); 5,26 (5 tam, yüzde 26) vb.
9. Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakamla gösterilmesi
durumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır:
15., 56., XX.;
15’inci, 56’ncı, XX’nci vb.
UYARI: Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece
kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz: 8.’inci değil 8’inci, 2.’nci değil 2’nci vb.
10. Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir: 2’şer değil ikişer, 9’ar değil dokuzar, 100’er değil yüzer vb.
11. Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır: 4/8’i (dört bölü sekizi), 1/2’si (bir bölü ikisi) vb.
12. Bir zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz.
kaynakça: www.tdk.gov.tr
TDK sayıların yazımı, TDK yazım kuralları, TDK sayıların cümledeki yazımı, TDK saatlerin yazımı, TDK saat ve dakikanın yazımı, TDK ölçü, istatistik, para tutarı sarıların rakamların yazımı, TDK dörtten fazla rakamdan oluşan sayıların yazımı, TDK birden fazla kelimeden oluşan sayıların yazımı, TDK çek senetlerin yazımı, TDK oyunların yazımı, TDK yüzde binde işaretlerinin yazımı, TDK tarih, dönem padişah ciltlerin yazımı, Romen rakamı, dörtten fazla rakamdan oluşan rakamların yazımı, sayılarda kesirli ifadelerin yazımı, TDK sıra bildiren sayıların yazımı, TDK üleştirme sayılarının yazımı TDK kesirli ifadelerin yazımı
TDK sayıların yazımı 5.sınıf, TDK sayıların yazımı 6.sınıf, TDK sayıların yazımı 7.sınıf, TDK sayıların yazımı 8.sınıf, TDK sayıların yazımı KPSS, TDK sayıların yazımı TYT, TDK sayıların yazımı AYT,
TDK sayıların yazımı test, TDK sayıların yazımı konu anlatımı, TDK sayıların yazımı ders notu, TDK sayıların yazımı çalışma kağıdı, TDK sayıların yazımı PDF indir
Kısaltmaların yazımı, TDK kısaltmaların yazımı etkinlikleri TDK kısaltmaların yazımı çalışma kağıdı, TDK kısaltmaların yazımı testleri TDK kısaltmaların yazımı testi TDK kısaltmaların yazımı ders notu, TDK kısaltmaların yazımı soruları TDK kısaltmaların yazımı çıkmış sorular, TDK kısaltmaların yazımı