Sıfat fiil ekleri örnekleri
Sıfat fiil nedir? Sıfat fiil ekleri Sıfat fiil özellikleri adlaşmış sıfat fiil sıfa fiil örnekleri sıfat fiil kodlama tamlama oluşturma
Sıfat Fiil Ekleri
-an –en ası- esi- mez- maz- ar- er – dık –dik –duk- dük –tık- tik –tuk – tük –acak –ecek –mış –miş –muş –müş
Sıfat fiil eklerinin kodlanmasın şifrelenmesi şu şekildedir: “Anası mezar dikecekmiş”
Sıfat Fiil Özellikleri
Sıfat fiiller ve diğer fiilimsiler fiil kök veya gövdelerine getirilerek yapılır.
Sıfat fiil ekleri “-an –en ası- esi- mez- maz- ar- er – dık –dik –duk- dük –tık- tik –tuk – tük –acak –ecek –mış –miş –muş –müş” tür. Kısaca sıfat fiil ekleri Anası mezar dikecekmiş şeklindedir.
Sıfat fiil ekleri eklendiği sözcüğü sıfat görevinde kullandırır. Bazen bir ismi nitelerken bazen de isim olmaksızın kullanılabilir. Bu durumda adlaşmış sıfat fiil olur.
Sıfat fiiller ismi nitelediği zaman sıfat tamlaması görevinde kullanılır.
Sıfat fiiller cümlede farklı öğe görevinde kullanılabilir.
Sıfat fiiller cümlelerde farklı öğelerde kullanılabildiğinin örnekleri şu şekildedir:
Seven adam, her şeyi yapar. Burada sıfat fiil eki alan kelime özne görevindedir.
Sokakta oynayan çocuğu ağlatmışlar. Burada sıfat fiil eki alan kelime nesne görevindedir.
Tanıdık insanlara rast gelmek ne güzeldi. Burada sıfat fiil eki alan kelime yer tamlayıcısı görevindedir.
Sıfat Fiiller cümlede yüklem görevinde de kullanılabilir.
O da bizim sevdiklerimizdendir. Burada sıfat fiil eki alan kelime yüklem görevindedir.
Konuşulacak konulardan önce kısa bir toplantı yapalım. Burada sıfat fiil eki alan kelime zarf tümleci görevindedir.
Sıfat Fiil Örnekleri
Gören gözlerin kalben hissetmesi gerekir.
Kitap okuyanlar, okumayanlardan birkaç adım ötededir.
Bu memlekette pek gezilesi yer yok.
Tatil beldeleri artık yaşanılası yerlerden çıkmış durumda.
Dün görünmez bir kaza yaşandı.
Böyle vazgeçilmez görünen insanlardan uzak durun.
Giderayak bizi dolandırıp gitti.
İşleri görünce koşar adım uzaklaştık.
Söylediğin sözler oldukça ağırdı.
Yaşadığımız olaylardan çok rahatsız oldum.
Gelecek yıl bu şehirden ayrılacağım.
Onlarla yaşanacak çok olay kalmadı.
Kızarmış tavuk yemeği çok seviyorum.
Patron imzalanmış evrakları bana teslim etti.
Sıfat Fiil Ekleri Kodlama
Sıfat fiil eklerinin kodlanmasın şifrelenmesi şu şekildedir: “Anası mezar dikecekmiş” Kodlama yapılırken akılda kalması üzerine yapılmıştır. Bu ekler fiil kök veya gövdelerine gelmesi gerekmektedir. İsim fiil ve sıfat fiillerde eklerin kodlanması varken zarf fiilde tamamının kodlanması zordur.
Kalıcı isim görevinde kullanılan sıfat fiiller kelimeler
Az önce dolmuş hareket etti.
Bizim köyün yukarı tarafında çağlayan vardı.
Yazarın son kitabını zevkle okudum.
Durumu olmayanlara yakacak yardımında bulundular.
Size biraz yiyecek, birkaç da giyecek alalım.
İnsanlar artık geleceğini düşünüyor.
Bu çocuk çok yaramaz, onunla çok takılma.
Yeni aldığım açacak, sınıfta kalmış.
Sıfat Fiillerden Tamlama Yapma
Sıfat fiil durumundaki kelime ismi nitelerse sıfat tamlaması olur. Sıfat fiil eklerini alan sözcük “tamlayan” görevinde, nitelenen isim tamlanan görevinde kullanılır.
Görünen köy yakındır.
Kuruma atanacak kişiler mülakata alınmış.
Adlaşmış Sıfat Fiil
Adlaşmış sıfat fiil nedir? Adlaşmış sıfat fiil nasıl oluşturulur? Adlaşmış sıfat fiil nasıl bulunur? Adlaşmış sıfat fiil ne demek?
Sıfat fiillerin nitelediği isim düşünce, adlaşmış sıfat olur. Bu onun fiilimsi özelliğinden bir şey kaybettirmez.
Yaşananlardan bıktım usandım. (yaşanan olaylardan)
Herkesin bildiğini anlatmasından sıkıldım. (Bildiği konuları)
Duyduklarıma asla inanamazsın. (Duyduğum sözlere)
Kitap okuyacaklar, sessiz bir yere geçebilir. (Okuyacak kimseler)
Sıfat fiille çekimli fiilleri ayırma
Kip ekleriyle sıfat eklerini karıştırmayın. Burada iki yöntem kullanabiliriz.
*Kip eki olan kelime cümlede yüklem görevinde kullanılır.
Yüklem olan kelimeyi cümleden çıkarırsak da cümle olma özelliğini kaybeder. (Yüklemsiz cümle olmaz)
*Bizimle bu hafta sonu sinemaya gelecek onlar.
Altı çizili kelimeyi cümleden çıkarırsak Bizimle bu hafta sonu sinemaya onlar… (Cümle olmuyor-Sözcük grubu olmuş olur.)
* Sıfat fiil olan kelime cümleden çıkarıldığında cümle anlamsız da olsa cümle olmaya devam eder.
Kaybedecek bir işim yok artık.
Bir işim yok artık.
Bilindik konuları çalışmaktan sıkıldım.
Konuları çalışmaktan sıkıldım.
Sıfat fiilin diğer adı:
Sıfat fiilin diğer adı ortaç fiildir. Ortaç fiil pek kullanılmıyor. Sıfat fiil yerine ortaç fiil kullanılabilir.
Sorularda aşağıdaki cümlelerin hangisinde ortaç fiil vardır? İfadesiyle karşılaşabilirsiniz.