Ünlü düşmesi

Ünlü düşmesi

Ünlü düşmesi

Ses olayları içerisinde yer alan ünlü düşmesinde adından da anlaşılacağı gibi bir sözcüğe ek geldiğinde sözcükte bir ünlü ses düşer.  Bu olaya ünlü düşmesi denir.

İki heceli sözcüklerde ikinci hecede ünlü ses düşer. Ünlü düşmesi aynı zamanda buna ünlü düşmesi de denir.

Omuz –                 omzu

Karın-ı                  karnı

Akıl –                     aklı

Burun –                burnu

Oğul-u                  oğlu

Uyu -ku                 uyku

Beyin-i                 beyni

Gönül-e               gönle

Bazı kelimelere yapım eki getirildiğinde de ünlü düşmesi meydana gelir.

Oyun – a              oyna(mak)

Uyu – ku              uyku

İleri-le                  ilerle

Sızı – la                sızla(mak)

Birleşik fiillerin oluşturulması sırasında “-etmek, -olmak, -eylemek” gibi yardımcı fiiller eklendiği sözcükte ünlü düşmesini meydana getirir.

Kayıp + olmak                    Kaybolmak

Hapis +olmak                    Hapsolmak

Şükür + etmek                 Şükretmek

Seyir + etmek –                Seyretmek

Sabır etmek                        Sabretmek

Keşif etmek                        Keşfetmek

Son hecesinde dar ünlü bulunan her iki heceli sözcükte ünlü düşmesi olmaz.

Oyun -> Oyunu

Umut -> Umudu

Birleşik sözcüklerin oluşumu sırasında ünlü düşmesi görülebilir.

Cuma + ertesi                    Cumartesi

Ne +için                               Niçin                   

Kahve + altı                         Kahvaltı

Kayın + ana                        Kaynana

İçeri, dışarı, ileri, şura, bura, ora, yukarı, aşağı gibi sözcüklere ek getirildiğinde sondaki ünlü harf düşmez.

Doğru –                                               Yanlış

İçeride –                                             İçerde

Orada –                                               Orda

Dışarıda –                                           Dışarıda

Burada –                                             Burda

Yukarıda –                                          Yukarda

İleride –                                              İlerde

Şurada –                                             Şurda

Burada –                                             Burda

Orada –                                               Orda

Yukarıda –                                          Yukarda

-la ve -ar ekleri de geldikleri kelimenin sonundaki ünlü harfin düşmesine neden olur.

İleri +lemek                        İlerlemek

Sarı +armak                        Sararmak

Ses Bilgisi ses olayları ünsüz ses olayları ünlü ses olayları büyük ünlü uyumu küçük ünlü uyumu ünlü daralması ünlü düşmesi ünlü türemesi ünsüz benzeşmesi ünsüz türemesi ünsüz düşmesi kaynaştırma ulama ve diğer ses olayları ile ilgili diğer içeriklere; ses bilgisi ders notlarına ses olayları çalışma kağıtlarına ses olayları konu testlerine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.